Balans tussen preventie, zorg en repressie

In de zoektocht naar een goede balans tussen repressie, zorg en preventie, speelt handhaving een belangrijke rol. Veiligheid en handhaving is sinds 2020 nadrukkelijker met elkaar verbonden door het ontstaan van een nieuw cluster Toezicht, Handhaving, Openbare orde en Veiligheid (THOV). De focus ligt daarbij niet alleen op handhaving en inzet van strafrechtelijke bevoegdheden, maar ook op aspecten als ‘gastheerschap’, balans tussen preventie en repressie en een verbindende proactieve houding richting professionals en bewoners zijn minstens zo belangrijk. Juist in dat middengebied, op het snijvlak van leefbaarheid en veiligheid, beogen we een zo effectief mogelijke samenwerking met de politie. Thema’s waarop deze samenwerking effectief kan zijn, zijn onder andere (sociale) overlast, woonoverlast, jeugdoverlast en ondermijning. We streven naar een optimaal effect door een goed afgestemde toepassing van bestuurlijke en strafrechtelijke interventies in combinatie met een pakket maatregelen gericht op (na)zorg en preventie. De mix van preventie, zorg en repressie, gecombineerd met een informatiegestuurde, gebiedsgerichte integrale benadering moet leiden tot een effectieve probleemgerichte aanpak. 

De aanpak op bedrijventerrein Eeneind wordt voorgezet. Zo wordt onder andere in 2021 het cameratoezicht operationeel, vindt invoering van het exploitatiestelsel voor bijzondere branches plaats, start een traject Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) en willen we een proef houden met slimme lantaarnpalen. Dit gebeurt onder andere uit het budget dat is ontvangen vanuit de Programmaraad Ondermijning Oost-Brabant voor het Wijkversterkingsplan Eeneind. De invoering van het exploitatiestelsel voor bijzondere branches betekent een forse toename van het aantal Bibob-onderzoeken, als onderdeel van de vergunningverlening. 

Vanaf medio 2020 is het bestuurlijk interventieteam Dommelstroom (DIT) gestart. Dit team organiseert regelmatig een 'actiedag'. Ook in 2021 worden weer integrale controles georganiseerd. We gaan dan controleren op het veilig en rechtmatig gebruik van panden volgens de wet- en regelgeving die daarvoor geldt (o.a. Woningwet, Wet milieubeheer, Bouwbesluit en bestemmingsplannen). 

Samenwerking met Taskforce Brabant-Zeeland en RIEC.

Gemeente Nuenen is partner van de netwerksamenwerking Taskforce Brabant-Zeeland en het RIEC. Samen met de partners zoals de politie, het Openbaar Ministerie en de Belastingdienst wordt ondermijnende criminaliteit in Noord-Brabant en Zeeland integraal aangepakt. Om dit te faciliteren betaalt de gemeente Nuenen jaarlijks een bijdrage aan deze netwerksamenwerking. Vanaf 2021 wordt de bijdrage structureel verhoogd, omdat de mede-financiering door het Ministerie van Justitie en Veiligheid komt te vervallen. 

Komende jaren wordt verder gewerkt aan het versterken van de bestuurlijke weerbaarheid van de zes gemeenten binnen basisteam Dommelstroom, met ondersteuning van de RIEC-accountmanager en de basisteamprogrammaleider. Het gaat dan om het versterken van de bestuurlijke weerbaarheid als het gaat om integriteit, Veilig Publieke Taak, actieplannen Ondermijning, Bibob en informatiepositie.  

Het verbeteren van de informatiepositie heeft prioriteit in 2021. Een effectieve aanpak van ondermijnende casuïstiek begint met het opstellen van een goed beeld van betreffende sub- en objecten vanuit alle partners. Gemeenten beschikken over een veelvoud aan gegevens over haar inwoners. Denk aan de BRP, de WOZ, uitkeringenbestand en het vergunningenbestand. Het, op subjectniveau, bij elkaar brengen van alle versnipperde informatie binnen een gemeente is een behoorlijke uitdaging. Dit heeft onder andere te maken met de diversiteit van alle (incompatible) informatiesystemen binnen de gemeentelijke organisaties. Een andere oorzaak is de, zich vaak herhalende, discussie of en in hoeverre informatie mag worden gedeeld tussen gemeentelijke diensten (AVG/privacy). Vanuit Den Haag wordt gewerkt aan de zogenaamde ‘Ondermijningswet’ waarbij onder meer gekeken wordt naar versoepeling van de wetgeving op gebied van intergemeentelijke informatiedeling. De komende jaren worden producten op dit gebied uitgerold. Vanaf 2021 willen we, samen met Son en Breugel, Geldrop-Mierlo en Dienst Dommelvallei, toewerken naar een geautomatiseerde koppeling van de beschikbare informatie in alle gemeentelijke systemen in de vorm van een zogenaamd VeiligheidsInformatieKnooppunt (VIK). 

Ook op regionaal niveau wordt door de Taskforce/RIEC gestreefd naar het verhogen van de informatiepositie van gemeenten. Zo is de Intelligencetaak (het verwerken, duiden en interpreteren van de gemeentelijke gegevens voor het nemen van beslissingen) van de gemeente op gebied van ondermijning nog nauwelijks of niet geborgd. Door intensiever met elkaar samen te werken en een betere informatiepositie is de verwachting dat de stijgende lijn van het aantal RIEC-casussen wordt voorgezet. 

Extra capaciteit nodig voor openbare orde en veiligheid.

In de samenleving spelen veiligheidsthema's een grote rol. Inwoners weten hun ongenoegen over onveilige situaties makkelijker te uiten. Daarnaast wordt de burgemeester steeds meer als een veiligheidsbestuurder gezien, er is sprake van een grote toename van bevoegdheden op het gebied van openbare orde, maar vooral op aanpalende terreinen, namelijk hulpverlening en veiligheid. Zo moet er bijvoorbeeld vanaf 2021 meer aandacht komen voor mensenhandel, omdat in 2022 elke gemeente een duidelijke aanpak mensenhandel moet hebben en deze moet vervolgens geborgd zijn. Onderdelen van de aanpak zijn preventie, signaleren, handhaven en hulpverlenen. Daarnaast wordt een steeds groter beroep gedaan op capaciteit voor de bestrijding van ondermijning, door de professionalisering in de interne en externe samenwerkingsketen. Om het beleidsterrein openbare orde en veiligheid goed te kunnen blijven invullen is extra formatie in deze begroting opgenomen. De kosten worden gedekt uit bestaand budget en vacatureruimte.  

Inzet Toezichthouder Sociaal Domein

In 2020 is voor één jaar extra budget ter beschikking gesteld voor de inzet van een toezichthouder Sociaal Domein in ondermijningscasussen (waaronder RIEC-casussen) en complexe (overlast) casussen zorg en veiligheid. Voor met name RIEC-casussen en inzet voor het Dommelstroom Interventieteam blijkt die inzet hoognodig, willen we het gemeentelijk nalevings- en handhavingsbeleid voor het sociaal domein op een acceptabel niveau houden. Daarom willen we de inzet van toezichthouder Sociaal Domein verlengen tot en met 2022.

Toezicht en handhaving coronamaatregelen 

Zo lang een effectief en veilig vaccin of behandeling van het coronavirus niet voorhanden is en we niet terug kunnen naar een normale situatie, blijven we toezien en handhaven op de regels. Als gevolg hiervan worden er meerkosten verwacht door onder andere de inzet van externe toezichthouders voor de horeca, winkels, openbare gebouwen, sport- en schoollocaties en de openbare ruimte. Overeenkomstig het voorlopige uitgangspunt dat de maatregelen nog tot 1 juli 2021 voortduren, gaan wij uit van € 25.000 meerkosten in 2021.