Het doel van de Participatiewet is dat iedereen in staat gesteld wordt als volwaardig inwoner mee te doen en bij te dragen aan de samenleving. Daarbij wordt uitgegaan van het principe dat iedereen werkt naar vermogen, bij voorkeur in een reguliere baan. Het doel is economische onafhankelijkheid. Wanneer regulier werk niet mogelijk blijkt, is werken naar vermogen een alternatief bijvoorbeeld gesubsidieerd werk, werk met behoud van uitkering of tegenprestatie, beschut werk of dagbesteding.