GR Metropoolregio Eindhoven (MRE) te Eindhoven
Doel en openbaar belang
Per 1 januari 2015 is de Metropoolregio Eindhoven (MRE) actief. Het doel van deze strategische, bestuurlijke samenwerking is het behouden en het verstevigen van de internationale concurrentiepositie van de regio en spitste zich toe op de behartiging van de gezamenlijke belangen op de thema’s ruimte en wonen, landelijke gebied, economie, mobiliteit en energietransitie. Daarbij geeft MRE uitvoering aan het Stimuleringsfonds en dient het als betaalautoriteit Brainport Development NV.
Per 1 januari 2015 maakt het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (RHCe) onderdeel uit van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven. RHCe heeft taken op het gebied van toezicht, behoud en openbaar maken van de cultuurhistorische informatie en is archiefbewaarplaats van de door onze gemeente en andere overheden in Zuidoost Brabant overgebrachte archieven.
Algemene visie op en beleidsvoornemens omtrent inschakelen van de verbonden partij
Er zijn maatschappelijke opgaven die niet begrensd worden door gemeentegrenzen, maar juist veel verder strekken. Het is goed om deze opgaven dan ook samen met anderen op regionale schaal op te pakken, waarbij aansluiting wordt gezocht bij de Nationale Brainport Agenda. Hierdoor worden (ontwikkelings)mogelijkheden beter benut.
Daarnaast zijn wij via MRE vertegenwoordigd in de stichting Brainport en de triple helix. Deze stichting bepaalt de strategie van de ontwikkelingsorganisatie Brainport Development. Deze ontwikkelingsmaatschappij werkt samen met vele partners aan het versterken van Brainport Eindhoven door onder meer het ontwikkelen van de regionale economische strategie.
De gemeente brengt haar archief na verloop van tijd onder bij RHCe, voor zover deze documenten niet vernietigd (moeten) worden.
Veranderingen en ontwikkelingen
Metropoolregio Eindhoven
In 2023 is het Samenwerkingsakkoord 2023 - 2026 Metropoolregio Eindhoven gesloten. Hierin staan de gezamenlijke ambities, opgaven, doelen en afspraken waar de 21 gemeenten in Zuidoost Brabant de komende jaren aan willen werken. Gezamenlijk streven we naar het behouden van de economische kracht in de regio en dit in goede banen te leiden met oog voor een fijne woon- en leefomgeving. De regio kent een grote economische groei en als gevolg daarvan zal de regio naar verwachting een schaalsprong ondergaan. Dit brengt positieve en negatieve effecten met zich mee. Er is een groeiende behoeft aan mensen, ruimte voor wonen, nieuwe bedrijfslocaties, een slimme bereikbaarheid en ook een passende sociaal-maatschappelijke infrastructuur. Tegelijker biedt dit ook kansen om welvaart en het welzijn van de inwoners van de regio te verbeteren. De uitdaging is om al deze opgaven gezamenlijk ter hand te nemen, zodat uiteindelijk iedereen kan profiteren van de economische voorspoed die de regio nu kent.
Op basis van het nieuwe samenwerkingsakkoord is voor 2023 en 2024 een werkprogramma vastgesteld. Ook blijkt dat voor uitvoering van de samenwerkingsagenda en het werkprogramma formatie-uitbreiding nodig is binnen de MRE-organisatie. Inmiddels zijn enkele vacatures ingevuld.
Met de inwerkingtreding van de nieuwe Wet op de gemeenschappelijke regelingen is het noodzakelijk om de huidige Gemeenschappelijke Regeling Metropoolregio Eindhoven te wijzigen. In 2023 heeft het gemeentebestuur kunnen reageren op de ontwerpregeling. Deze reacties zijn aanleiding geweest om aanpassingen te doen. De definitieve regeling wordt in het voorjaar 2024 ter instemming voorgelegd aan alle gemeentebesturen, zodat per 1 juli 2024 de gewijzigde regeling in werking kan treden.
Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (RHCe)
In 2016 is geadviseerd om het RHCe te ontvlechten uit de MRE-samenwerking, want dit is geen kerntaak binnen de samenwerking. In 2023 is besloten om het RHCe niet te ontvlechten. Huidige governance wordt in tand gehouden.
Gulbergen
De voorziening Gulbergen is nog niet afgewikkeld, omdat de voormalige stortplaats officieel nog niet gesloten is en de nazorg nog niet is overgedragen aan de Provincie Noord-Brabant. Het ziet er naar uit dat de nazorg van de stortplaats Gulbergen voorlopig niet aan de provincie wordt overgedragen in afwachting van onderzoek naar mogelijkheden om de toekomstige nazorgkosten te beperken.
In 2020 is de erfpacht afgekocht, waardoor MRE weer volledige zeggenschap heeft over de gronden in het gebied. Met de Belastingdienst zijn afspraken gemaakt over de btw-positie en dit heeft geleid tot een naheffing over de periode 2013-2022. Na een participatietraject in 2022 is er ontwikkelvisie opgesteld.
Afwikkeling geschil met Attero
De cassatieprocedure tussen de Brabantse gewesten en Attero over de minderlevering van restafval 2015 - 2017 is afgerond. Op 17 maart 2023 heeft de Hoge Raad in een definitief eindoordeel bepaald dat Brabantse gemeenten alsnog een boete moeten betalen aan afvalverbrander Attero. Deze boete is inmiddels betaald. Na discussie over de grondslag van de onderlinge verdeling van deze boete, heeft het Algemeen Bestuur besloten tot een verdeling op basis van tonnage. Alle gemeenten hebben vervolgens een factuur ontvangen, daarmee dit dossier is afgesloten.
Risico's
Op basis van de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen Metropoolregio Eindhoven (vastgesteld door Algemeen Bestuur in juli 2018) wordt bepaald wat de organisatie onder risicomanagement verstaat en welke uitgangspunten hierbij worden gehanteerd. Tevens is bepaald welke risico’s door MRE worden gedragen en welke door de deelnemende gemeenten. Als uitwerking van de nota zijn voor de MRE-organisatie de risico’s in beeld gebracht, geclassificeerd en financieel inzichtelijk gemaakt. Jaarlijks worden bij het opstellen van de begroting en jaarrekening deze risico’s opnieuw beoordeeld. De huidige stand van de algemene reserve bij MRE is voldoende om deze risico's af te dekken.
Afbreukrisico van geen deelname
Het risico is dat de gemeente Nuenen zich buiten sluit als zij niet deelneemt aan MRE. MRE is een belangenbehartiger van de regio en weet ook middelen bij anderen (veelal via cofinanciering) los te krijgen.
Alternatieven voor geen deelname
Naast MRE zijn er allerlei andere vormen van (gemeentelijke) samenwerking mogelijk. Zo werken de gemeenten Eindhoven, Helmond, Son en Breugel, Geldrop-Mierlo, Waalre, Veldhoven, Best, Oirschot en Nuenen op subregionaal vlak samen binnen Stedelijke Gebied Eindhoven. De agenda's van de beide samenwerkingsverbanden worden op elkaar afgestemd, zodat er geen sprake is van een overlap.
Bestuurlijke betrokkenheid en vertegenwoordiging
Deelname door de 21 gemeenten in Zuidoost Brabant, zijnde de gemeenten: Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze-Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a., Oirschot, Reusel-De Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven en Waalre.
Algemeen bestuur: M. van Toorenburg (burgemeester), plv. lid: J. Tesser (raadslid)
Raadstafel21: H. Bonnier en M. Spijkerman (beide raadsleden)
Portefeuillehoudersoverleg Ruimte en Wonen: P. Kok (wethouder)
Portefeuillehoudersoverleg Economie: B. van Stiphout (wethouder)
Portefeuillehoudersoverleg Mobiliteit: S. Löwik (wethouder)
Portefeuillehoudersoverleg Transitie landelijk gebied: S. Löwik (wethouder)
Portefeuillehoudersoverleg Energietransitie: S. Löwik (wethouder)
Commissie van Advies voor Financiën: B. van Stiphout (wethouder)
Adviescommissie Gulbergen: B. van Stiphout (wethouder)
Frequentie van terugkoppeling naar de raad
Structureel jaarlijks bij begroting (zienswijzeprocedure) en jaarrekening (ter kennisneming). Daarnaast ontvangt de raad twee keer per jaar een tussentijdse rapportage en wordt de raad tussentijds geïnformeerd over voor hem actuele ontwikkelingen.
Financieel belang
Opsplitsing bijdrage MRE
- RHCe (regionaal streekarchief) € 99.198
- MRE: Regionale opgaven € 94.448
- MRE: Brainport development € 61.648
- MRE: Stimuleringsfonds € 84.681
Totaal € 339.975
Het voorlopig resultaat 2023 voor accountantscontrole bedraagt in totaal € 833.753, waarvan € 392.903 voor onderdeel MRE en € 440.850 voor onderdeel RHCe.