"Doen!!!"
Met de voorliggende programmabegroting 2026–2029 sluiten we als college een bestuursperiode af waarin het doen centraal stond. Niet eindeloos praten, niet afwachten, maar daadwerkelijk aan de slag – dát was de kern van het coalitieprogramma “Samen werken aan Nuenen”. Met die insteek hebben we de afgelopen jaren koersvast gewerkt aan het uitvoeren van plannen en het realiseren van onze ambities.
Dat is gelukt. De balans van deze periode laat een gemeentebestuur zien dat durfde te investeren, samenwerkte met partners en inwoners, en verantwoordelijkheid nam in een snel veranderende samenleving. De resultaten zijn tastbaar, zichtbaar, voelbaar.
Oplevering en afronding: de mijlpalen van 2026
In 2026 zien we een belangrijk deel van deze inzet samenkomen in de oplevering van grote projecten die Nuenen in beweging zetten.
Het Klooster, een van de meest beeldbepalende gebouwen van onze gemeente, wordt medio 2026 opgeleverd na een ingrijpende verbouwing. Daarmee geven we een impuls aan cultuur, ontmoeting en maatschappelijke verbinding.
Op het gebied van erfgoed zetten we eveneens een belangrijke stap: in het Klooster is een bijzondere glas-in-lood kunstwerk van de Nuenense kunstenaar Hugo Brouwer opgenomen. Daarnaast wordt in Nuenen-West een mozaïek van zijn hand geplaatst.
Ook de Hongerman krijgt een nieuwe toekomst: de verbouwing wordt in de loop van 2026 afgerond, waaronder de realisatie van de vierde gymzaal en bijbehorende sportvoorzieningen.
Op het gebied van maatschappelijke huisvesting zetten we eveneens stappen. Zo wordt begin 2026 de opvanglocatie voor vluchtelingen geopend. Hiermee verwelkomen we 159 nieuwe bewoners, voor wie we zorgen voor een veilige, menswaardige plek in onze gemeenschap. Daarnaast gaan we de plannen uitwerken voor een nieuwe school voor de groei van het aantal kinderen in Nuenen-West.
Sinti: De herontwikkeling Bosweg start begin 2026. Ook willen we verdere stappen zetten in de ontwikkeling van nieuwe standplaatsen op Kremersbos. Daarnaast gaan we komend jaar werken aan de voorbereiding van een nieuwe Sinti-locatie in Nuenen-West.
Bouwen, bouwen, bouwen: Onze inzet op woningbouw blijft onverminderd hoog. Nuenen West ligt op stoom – hier wordt gebouwd aan de toekomst van onze gemeente. In 2026 starten we de aanbesteding van de Kloostertuin, zodat in 2027 met de daadwerkelijke bouwactiviteiten kan worden begonnen. Daarnaast ontwikkelen we acht appartementen voor beschermd wonen, beoogd in de Vinkenhofjes.
In het kader van het project VKA Bundelroutes wordt in 2026 ook gestart met de uitvoering van cluster Zuid: het openstellen van de busbanen aan de Geldropsedijk - A270, het realiseren van een geluidswerende voorziening aan de noordzijde van de A270 en de aanpassing van de Smits van Oyenlaan. Hiermee verbeteren we de bereikbaarheid én de leefbaarheid van onze wijken.
Hoewel veel projecten in gang zijn gezet of afgerond, liggen er in 2026 nog belangrijke strategische keuzes bij de nieuw te vormen raad en coalitie. Twee onderwerpen vragen daarbij nadrukkelijk om richting en besluitvorming:
- De vraag waar een nieuwe sporthal moet komen, in welke vorm, en met welke functies. Dit is een keuze met impact op sportbeleid, bewegingsonderwijs, ruimtelijke ordening én de financiële kaders. De kosten van een tweede sporthal zijn nog niet opgenomen in deze begroting.
- De huisvesting van onze ambtelijke organisatie. Op dit moment werken collega’s vanuit het gemeentehuis, een huurlocatie voor het Centrum voor Maatschappelijke Dienstverlening (CMD) en een locatie voor de bedrijfsvoering (DDV). Twee van de drie gebouwen verkeren in slechte staat, zijn niet duurzaam en maken het werken met nieuwe werkconcepten niet mogelijk. Het gebouw van het CMD wordt gehuurd en voldoet ook niet aan de eisen van deze tijd. Er moet een keuze worden gemaakt: renoveren en verduurzamen, of investeren in één nieuw centraal pand dat toekomstbestendig is. In deze begroting is conform uw verzoek een bedrag opgenomen van € 500.000,- voor onontkoombaar onderhoud voor het gemeentehuis, villa en CMD.
Financieel gezond, maar niet zorgeloos
De afgelopen jaren hebben we met discipline en doelgericht beleid gezorgd dat Nuenen er financieel weer goed voor staat. We hebben fors geïnvesteerd, maar tegelijkertijd onze financiële huishouding op orde gehouden.
- Het weerstandsvermogen ligt met 6,2 ruim boven de gestelde norm.
- Onze leningenportefeuille is, ondanks de vele projecten, fors afgenomen.
We kunnen dan ook zeggen dat Nuenen op dit moment financieel weerbaar is en tegen een stootje kan.
Toch is er reden tot zorg en waakzaamheid. Voor Nuenen – en voor veel andere gemeenten – ziet de financiële toekomst er allerminst rooskleurig uit.
Door tijdelijke extra middelen van het Rijk voor de jeugdzorg is het zogenaamde ravijnjaar opgeschoven van 2026 naar 2028. Maar de structurele problematiek is daarmee niet opgelost. De uitgaven voor jeugdzorg blijven stijgen, en doen dat in een tempo dat niet langer houdbaar is binnen de huidige financiële kaders. In deze begroting zijn de structurele kosten fors opgehoogd en stellen we de raad voor een reserve sociaal domein in te stellen.
Onze begroting staat onder druk, maar ook deze meerjarenbegroting voldoet aan de criteria van de toezichthouder.
- Voor 2026 presenteren we een structureel sluitende begroting.
- In 2027 maken we gebruik van onze algemene reserve, waarvoor we de afgelopen jaren bewust ruimte hebben gecreëerd.
- Vanaf 2028 moeten we echter gaan bezuinigen als het Rijk niet alsnog structureel extra middelen beschikbaar stelt.
Daarom bereiden we een overdrachtsdocument voor, voor het volgende college, met daarin concrete mogelijkheden voor bezuinigingsopties. Mochten de landelijke middelen uitblijven, dan moet de nieuwe raad hierin onvermijdelijk keuzes maken.
Een nieuwe jas voor een vertrouwde koers
Terwijl we de begroting 2026–2029 presenteren, wordt achter de schermen al hard gewerkt aan de toekomst. De volgende programmabegroting – voor de periode 2027–2030 – wordt in een nieuw jasje gestoken.
Een werkgroep, bestaande uit een afvaardiging van de gemeenteraad en medewerkers uit het ambtelijk apparaat, is momenteel bezig met de voorbereidingen van deze transitie. Doel is een begroting die compacter, overzichtelijker en beter leesbaar is, met minder programma’s en een helderdere koppeling tussen beleidsdoelen en middelen.
De verbeteringen die in deze bestuursperiode al zijn ingezet, zoals het gebruik van infographics en trendanalyses, blijven behouden en worden waar mogelijk versterkt. Daarmee blijven we inzetten op een begroting die niet alleen voldoet aan wettelijke eisen, maar ook daadwerkelijk inzicht en richting biedt – voor raadsleden, inwoners en organisaties.
Bertje van Stiphout,
Wethouder Financiën